Untitled (1973) • Acrylverf op masoniet • 76.5 x 75 cm • Gesigneerd en gedateerd ‘T.Rajlich 73’ (verso) • Gelijst in perspex
Herkomst: Sotheby’s Amsterdam, 13 juni 1990, lot 391 • Particuliere collectie • Christie’s Amsterdam, 5 oktober 2022, lot 34
Tomas Rajlich (1940) genoot zijn kunstopleiding in Praag, aan de School voor Decoratieve Kunsten en de Academie voor Schone Kunsten. Hij werd opgeleid als beeldhouwer en koos al snel voor het werken in geometrische stijl. In 1966 medeoprichtte hij de Klub Konkretistů – het Tsjechische equivalent van Nul of Zéro – wat hem nationale bekendheid opleverde. Een paar jaar later ontdekte de internationale kunstwereld zijn werk tijdens de groepstentoonstelling Sculpture Tchécoslovaque in het Musée Rodin.
In 1969 besloot Rajlich zijn vaderland te ontvluchten vanwege de Sovjetbezetting en vestigde zich in Nederland. Hij werd benoemd tot professor aan de Vrije Academie en vond zijn roeping als schilder. Vertegenwoordigd door de galeries Art & Project in Amsterdam en Yvon Lambert in Parijs, werd zijn werk al snel internationaal gewaardeerd. Rajlich kreeg uitnodigingen om deel te nemen aan baanbrekende tentoonstellingen, zoals Fundamental Painting (1975) in het Stedelijk Museum Amsterdam.
Tegen het heersende idee uit de vroege jaren zeventig, dat de schilderkunst “dood” zou zijn, kwam Rajlich in verzet. Hij liet de kunstvorm herleven door het schilderen zelf als onderwerp te nemen. Het maakte Rajlich tot een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de fundamentele schilderkunst: een verzamelnaam voor werken waarin idee en materiaal samenvallen. Vroege werken worden gekenmerkt door een industriële uitstraling met steeds weer het raster als basis, als handelsmerk. Ook in zijn latere werk blijft hij voortdurend de schilderkunst onderzoeken.
De eerste retrospectieve tentoonstelling van Rajlich werd in 1993 gemaakt door Palazzo Martinengo in Brescia. Nederland kende Rajlich in 1994 de prestigieuze Ouborg-prijs toe voor zijn levenslange inspanningen, waarbij het Haags Gemeentemuseum een tweede overzicht organiseerde. En een decennium later, in 2005, ter ere van zijn 65e verjaardag, toonde het museum zijn werken op papier. In zijn geboorteland Tsjechië volgde het Dům umění města Brna in 1998.
Rajlich maakt deel uit van talloze gerespecteerde openbare collecties over de hele wereld. Van 1999 tot 2002 was Rajlich artist in residence bij het Centre Georges Pompidou in Parijs.
